Nhóm Dân tộc thiểu số

Người Hmong hoa ở thôn Tà Là Cáo, xã Sính Phình, huyệnTủa Chùa, tỉnh Điện Biên.

Thôn Tà Là Cáo nằm ở trung tâm xã Sính Phình, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên. Người Mông Hoa đến đây lập nghiệp và sinh sống từ xa xưa, do vậy tất cả các địa danh đều được gọi bằng tiếng bản tộc. Khu vực này thấp, gần nguồn nước nên người dân ở đây gặp nhiều thuận lợi trong sản xuất và sinh hoạt. Người Mông Hoa chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp như trồng ngô, lúa ở ruộng bậc thang và trên nương rẫy. Ngoài ra họ còn có nguồn thu nhập khác từ việc trồng chè, thả cánh kiến, chăn nuôi gia súc, gia cầm, làm bánh dầy và các nghề thủ công truyền thống khác.

Người Mông Hoa ở đây vẫn lưu giữ được những bản sắc văn hóa truyền thống riêng rất độc đáo. Mối quan hệ của họ trong cộng đồng thôn bản, dòng họ và gia đình được tôn trọng, phong tục truyền thống trong các dịp lễ tết, tang ma, cưới hỏi vẫn được duy trì. Bên cạnh các hình thức văn nghệ như múa khèn, hát đối đáp, trong các ngày lễ tết họ còn có các trò chơi như thi bắn nỏ, đánh cù, lảy pa pao, đánh én, v.v….

Trang phục truyền thống

Trang phục truyền thống của người Mông Hoa ở Tà Là Cáo trước đây được may từ vải lanh tự dệt và nhuộm chàm. Ngày nay, họ dùng các chất liệu công nghiệp có sẵn trên thị trường như láng đen, hay vải nhung sẫm màu. Bộ trang phục gồm váy xếp ly, áo cánh, tạp dề, xà cạp, khăn đội đầu, vòng cổ, vòng tay, khuyên tai… trong đó váy và áo được trang trí cầu kỳ với nhiều kỹ thuật độc đáo.

Chiếc váy truyền thống của người Mông Hoa ở Tà Là Cáo được ghép từ 3 phần: phần trên cùng là vải lanh vẽ sáp ong, nhuộm chàm, phần giữa được kết hợp giữa phương pháp thêu dấu nhân và thêu ghép vải rất cầu kỳ. Phần sát gấu váy là vải chàm hoặc vải nhung trơn sẫm màu. Để may một chiếc váy cần có 5 mét vải mỗi loại. Sau khi hoàn thành phần trang trí, công đoạn cuối là xếp ly váy để tạo độ mềm mại và thanh lịch mỗi khi di chuyển. Áo truyền thống có lớp lót màu xanh nước biển, lớp ngoài là vải chàm sẫm hoặc đen, trang trí nhiều ở phần nẹp cổ phía trước và gấu áo phía sau. Nẹp cổ được viền vải đỏ, phần giữa thêu ghép vải các hình vuông, hình kim cương, đường dích dắc xen kẽ các quả bông nhỏ xíu bằng chỉ tơ. Cổ áo phía sau là một hình chữ nhật lớn viền vải các màu đỏ, xanh nước biển, vàng, và nhiều đường chỉ nhỏ.

Chiếc địu em bé cũng là một vật dụng rất đặt biệt chứa đựng rất nhiều tình yêu thương của các bà mẹ. Phần trên của chiếc địu được thêu ghép vải, gắn những quả bông nhỏ nhiều màu sắc và viền qunah bằng nhiều đường chỉ và vải màu đỏ đun. Phần dưới dùng vải chàm hoặc đen, trang trí bằng các đường ghép vải hình dích dắc tinh xảo.

Triển vọng phát triển

Từ năm 2005, Doanh nghiệp xã hội CRAFT LINK đã tiến hành một dự án phát triển hàng thủ công để hỗ trợ nhóm phụ nữ Mông Hoa ở thôn Tà Là Cáo gìn giữ nghề thêu truyền thống, góp phần tăng thêm thu nhập cho cộng đồng. Trong khuôn khổ dự án, CRAFT LINK hỗ trợ nhóm về thiết kế và phát triển sản phẩm mới dựa trên kỹ năng truyền thống, phổ biến thêm các kỹ thuật mới. Bên cạnh đó những phụ nữ Mông ở đây được CRAFT LINK tập huấn các kiến thức về sản xuất, quản lý nhóm để phát triển kinh doanh. Trong suốt quá trình hoạt động, CRAFT LINK luôn đóng vai tròn là cầu nối đưa nhóm sản xuất đến với thị trường, giúp người dân Tà Là Cáo có thêm thu nhập cho gia đình và cộng đồng, đồng thời tiếp tục giữ gìn được bản sắc văn hóa của dân tộc Mông cho các thế hệ mai sau…

Click để biết thêm thông tin về nhóm: https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1ccOZZnltkQc8CJ7z4ElMzouvBis2PqDm